अमेरिकाका राष्ट्रपति जर्ज डब्ल्यू बुसले इराकमा सैन्य तथा राजनैतिक सुधार निकै न्यून भएको स्वीकार गरेका छन् । यसै बीच अमेरिकाको प्रतिनिधि सभाले सन् २००८ को अप्रिल सम्ममा इराकबाट सेना फिर्ता गर्ने प्रस्ताव पारीत गरेको छ । डेमोक्र्याटिक पार्टीको बाहुल्यता रहेको सदनमा मतदान हुँदा सेना फिर्ता गर्ने पक्षमा २२३ र विपक्षमा २०१ मत परेका थिए । राष्ट्रपति बुसले भने सेप्टेम्बर सम्म यूद्ध नीति सम्बन्धमा कुनै पनि परिवर्तन नहुने जनाएका छन् । उनले इराकको सुरक्षा अवस्था अझै पनि जटिल र चुनैतीपूर्ण रहेको स्वीकार गरेका छन् ।
>इराक सम्बन्धमा प्रस्तुत गरिएको प्रारम्भिक प्रतिवेदनमा सिरिया बाट इराक भित्र हरेक महिना औशतमा ८० जना आत्मघाती हमलाकारी प्रवेश गर्ने गरेको जनाइएको छ । उक्त प्रतिवेदन सेप्टेम्बरमा पूर्ण रुपमा प्रस्तुत गरिने भएको छ ।
हृवाइट हाउसमा बोल्दै बुसले इराकमा साफलता प्राप्त गर्नै पर्ने र त्यो सफलता प्राप्त हुर्ने आफूलाई विस्वास भएको बताएका छन् । सेना परिचालन र यूद्ध सम्बन्धमा राष्ट्रपतिलाई पूर्ण अधिकार रहे पनि यूद्धका लागि खर्च भने काग्रेसबाट पारीत गरिनु पर्दछ । हालै प्रतिनिधि सभाबाट पास भएको सेना बोलाउने प्रस्ताव माथिल्लो सदन 'सिनेट'बाट पनि परित गरिने अनुमान गरिएको छ ।
>डेमोक्र्याटिक नेताहरुले १२० दिन भित्रमा अमेरिकी सेना इराकबाट फिर्ता गर्न शुरु गर्नु पर्ने र २००८ को अप्रिल सम्ममा सबै सेना फिर्ता आइसक्नु पर्ने माग गरेका छन् । २१९ डेमोक्र्याट र ४ जना रिपब्लिकन सांसदहरुले सेना फिर्ता गर्ने पक्षमा मतदान गरेका थिए भने १९१ जना रिपब्लिकन र १० जना डेमोक्र्याट सांसदले सेना फिर्ता बोलाउने विपक्षमा मत दिएका थिए ।
>बुस सरकारद्वारा इराक युद्धको ५ वर्षो लेखा जोखा गर्दै २५ पृष्ठको प्रसासनीक प्रतिवेदन प्रस्तुत गरिएको छ । प्रतिवेदनमा ३ हजार ६ सय सेना मारिएका र अमेरिकी जनताले तिरेको करबाट हरेक महिना ५ विलियन पाउण्ड खर्च हुने गरेको उल्लेख छ ।
>अमेरिकी सेना इराकबाट फिर्ता बोलाउनका लागि एक वर्षभित्र अहिले समेत प्रतिनिधि सभाले ३ पटक प्रस्ताव पास गरेको छ । यस अघि पास गरिएका प्रस्तावहरु मध्ये कुनै सिनेट -माथिल्लो सदन) बाट पास हुन सकेनन् त कतिपयमा राष्ट्रपतिले भिटो प्रयोग गरेका थिए ।
>यसै वर्षो जनवरी महिना पछि इराकमा थप ३० हजार सेना पठाए पनि इराकको स्थितिमा अमेरिकी लक्ष्य अनुसार कत्ति पनि प्रगति हासिल हुन सकेको छैन । राष्ट्रपति बुसले सैन्य मोर्चाका केही लक्ष्य भने हासिल गरेको बताएका छन् । उनका अनुसार त्यहाँ जातीय हिंसामा केही कमी आएको छ । उनले सेप्टेम्बरमा इराक सम्बन्धी रिपोर्ट पेश गर्दा सम्ममा स्थितिमा धेरै सुधार हुने जनाएका छन् । अन्तरिम रिपोर्टबाट इराकी सरकार समक्ष राखिएको लक्ष्य भने एकदमै कम मात्र पुरा हुन सकेको स्पष्ठ भएको छ । जनवरीमा इराकमा थप अमेरिकी सेना पठाइएको थियो । त्यस पछि इराक बारेमा अमेरिकी नीतिको समिक्षा गरिएको यो पहिलो अवसर हो । यस समिक्षा पछि बुसले प्रतिनिधित्व गरेको रिपब्लिकन पार्टी भित्र इराक नीति सम्बन्धमा उठेको विवाद कम हुने हो वा होइन भन्ने विषयमा अझै सम्म निश्चित भएको छैन । अमेरिकाका सांसदहरुले बुसलाई इराकबाट सेना फिर्ता बोलाउन दवाव दिदै आएका छन् ।
> यस अघि राष्ट्रपति बुसले इराक युद्ध सम्बन्धमा भिटो प्रयोग गर्दा राष्ट्रपतिका नाताले आफू सशस्त्र सेनाको कमाण्डर भएकाले यूद्ध सम्बन्धी निर्णय लिनमा आफूलाई पूर्ण अधिकार रहेको बताएका थिए । उनले अलकायदा जस्ता चरमपन्थी संगठनहरुको निसानामा अमेरिका परेको र उनीहरुको योजना जसरी पनि असफल पार्नु पर्छ भनेका थिए । अलकायदाले इराकलाई आफ्नो सुरक्षित स्थल बनाउन चाहेको तर त्यसो हुन दिन नहुने उनले ठोकुवा गरेका थिए । उनले इराकमा तैनाथ गरिएका सेनालाई आवश्यक उपकरण तथा हतियार पर्याप्त मात्रमा उपलब्ध गराउने पनि बताएका थिए । इराक युद्धबारे अन्य निर्णय लिन नसक्ने अमेरिकी संसदले खर्च कटौती गर्ने निर्णय द्वारा इराकबाट सेना फिर्ता गर्न संसदमा प्रस्ताव पास गरेका थिए । त्यही विधेयक माथि भिटो प्रयोग गर्दै बुसले सैनिक अभियानका लागि धन जुटाउन अप्ठ्यारो परेको र रकम अन्य स्रोतबाट जुटाउन पर्ने बताएका थिए । सो अवसरमा उनले अमेरिकी सैनीक परिवारका मनमा अनिश्चितता छाउने र त्यस्तो कुराको ध्यान पुर्याउन आग्रह पनि गरेका थिए ।
>इराक युद्धका सम्बन्धमा अमेरिकी जनतामा विचार विभाजन भएको कुरा राष्ट्रपति बुश स्वीकार गर्दछन् । दुबै पार्टीलाई इराक युद्धमा सहमत गराउन प्रयास गर्ने उनले बताएका भए पनि उनको इराक युद्ध नीति विरुद्धमा आवाज बढ्दै गैरहेको छ । भिटो प्रयोग गर्नु परेको विधेयकमा अक्टोबर सम्ममा अमेरिकी सैनिक फिर्ता गर्ने र्सत राखेर १२४ अबर डलर अतिरिक्त रासी पास गरिएको थियो । त्यती बेला बुसले सैनिक फिर्ता गर्ने समय सिमा तोक्नु भनेको दुश्मनका अगाडि आत्मर्समर्पण गर्नु बराबर हो भनेका थिए ।
>संयुक्त राष्ट्रसंघले इराकमा -खास गरेर बगदादमा) मानवअधिकारको स्थिति खराव हुँदै गएकोमा कडा आलोचना गर्दै आएको छ । अमेरिकी तथा इराकी सुरक्षा बलको संयुक्त पहलमा हिंसा नियन्त्रण गर्ने प्रयासका नाममा वगदादमा फेबु्रअरी देखि विशेष रणनीति अपनाइएको छ । उक्त रणनीति अर्न्तर्गत सैन्य सुरक्षा योजनाको एक कडा अभियान शुरु भएको छ । संयुक्त राष्ट्रसंघ सहायता मिशनले मानव अधिकारको स्थिति निकै खराब हुँदै गरेकोमा चिन्ता पनि जनाएको छ । लगभग ४० लाख मानिसहरु बेघर भएका छन् । त्यस बाहेक अरु ९० लाख मानिस भोकमरीको मारमा परेका छन् । संयुक्त राष्ट्रसंघको रिपोर्टमा हिरासतमा लिइएका मानिसहरु माथि मानवअधिकारको सम्मान नगरिएको उल्लेख छ । रिपोर्ट अनुसार वारेन्ट विना नै गिरफ्तार गरिन्छ । पक्राउ गरिएका व्यक्तिलाई कति समय सम्म हिरासतमा राख्ने भन्ने समय सिमा लागु गरिंदैन । संयुक्त राष्ट्र संघले न्याय प्रणालीको पनि आलोचना गरेको छ । कतिपय मुद्दामा केही मिनेटको सुनुवाई पश्चात नै अभियुक्तलाई जन्मकैद तथा मृत्यु दण्डको सजाय समेत सुनाइन्छ । अन्तर्राष्ट्रिय सन्धि सम्र्झौताको पालना गर्नमा इराक बचनबद्ध रहेको कुरा प्रति पनि संयुक्त राष्ट्रसंघले सचेत गराएको छ । रिपोर्टमा कतिपय घटनाबाट सुरक्षाबल र चरमपन्थी गुटका बीचमा सांठगांठ रहेको पनि खुल्न आएको जनाइएको छ । लगभग १२ हजार डाक्टर इराक छाडेर भागेका छन् । ५४ प्रतिशत इराकीहरु प्रतिदिन १ डलर भन्दा कम आम्दानीमा बाँचेका छन् । २० लाख मानिस इराक छाडेर भागेका र ९० लाख मानिस देश भित्र विस्थापित भएको अवस्था समेत देखिएको रिपोर्टले खुलासा गरेको छ । इराक भित्रै पनि कतिपय प्रान्तिय सरकारले शरणार्थीहरुको आगमनमा प्रतिबन्ध लगाएको छ । |